Akne (Sivilce) 7.416 kere okundu.

Akne (sivilce); yağ bezi kanallarının tıkanmasıyla başlayan ve hafif, orta ve şiddetli şekilde ortaya çıkan bir deri hastalığıdır.
post

Akne (sivilce) dünyada en sık görülen ancak tedavi edilebilen cilt hastalıklarındandır. Hafif, orta veya şiddetli şekilde ortaya çıkabilmektedir. Tüm ergenlerin %70 – 80’i akne sorunlarıyla karşılaşmaktadır. Bunların %10’u şiddetli olarak seyreder ve iyileştiğinde kalıcı izler bırakabilmektedir.

Akne (Sivilce) Neden Olur?

Akne, yağ bezi kanallarının tıkanmasıyla başlayan bir deri hastalığıdır. Hormonların ve bakterilerin önemli rol oynadığı siyah noktalar, kırmızı veya iltihaplı sivilcelerle kendini göstermektedir. Yağ bezi kanallarında yerleşmiş bakteriler bu reaksiyonu şiddetlendirebilmektedir. Yani tamamen bakterilere bağlı değildir. Bu nedenle yüzü sık yıkamak akne gelişimini engellememektedir. Sivilceleri sıkmak, patlatmak ve sivilcelerle oynamak kalıcı iz riskini artırır.

Yağlı makyaj malzemeleri kullanılmadıkça makyaj yapmak da akneyi artırmaz. Yağlı ciltlere uygun tinted “renkli” güneş kremlerini kullanmak hem cildi güneşten korur hem akne izlerini kapatır.

Nem ve aşırı terleme gözeneklerin tıkanması sonucu akneyi artırabilmektedir. Ayrıca kadınların adet döneminde akneler hormonlara bağlı olarak kötüleşebilmektedir.

Bulguları Nelerdir?

Akne genellikle vücudun yağlı bölgelerinde (yüz, sırt) görülmektedir. Kırmızı kabarıklıklar, siyah noktalar, ucu kapalı beyaz deri altı kistler ve irinli şişlikler şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

Akne (Sivilce) Tedavisi

Akne tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Özellikle iz bırakabilecek özellikte olan akneler erken dönemde tedavi edilmelidir. Ayrıca sivilceler kişinin duygu durumunu da büyük ölçüde etkileyerek, sosyal ortamlarda güvensizlik gibi psikolojik problemler de yaratabilir. Dolayısıyla bireyin eğitimini ve başarısını olumsuz etkileyebilir.

Dermatoloğunuz aknenin yaşam kalitenizi, sosyal ve ruhsal durumunuzu ne kadar etkilediğini anlamaya çalışarak, sivilce şiddeti ve iz bırakma olasılığını göz önünde bulundurarak tedavinize karar vermektedir. Bu nedenle sivilce tedavisi hastadan hastaya farklılık göstermektedir.

Genel olarak;

  • Hafif akne: dışarıdan cilde sürülen topikal benzoil peroksit, tretinoin, izotretinoin, azelaik asit, eritromisin, klindamisin, tetrasiklin, sodyum sülfasetamid ve diğer antibiyotikleri içeren kremler veya bunların bazılarının bileşimi kremler kullanılabilir. Herhangi bir akne kreminin etkili olup olmadığını belirlemek için 6 hafta süreyle düzenli kullanılması gerekmektedir.

Kremlerin genel olarak en sık yan etkisi kızarıklık, yanma, batma gibi cilt reaksiyonlarıdır. Bu durumda kreme ara verip cilt normale döndüğünde gün aşırı sürmeye devam edebilirsiniz. Eğer cilt reaksiyonunuz şiddetli ise mutlaka dermatoloğunuza başvurmalısınız. Bu kremlere ek olarak cilt tipine uygun temizleyici kullanımı da tedavide son derece önemlidir.

Izotretinoin ve tretinoin içeren kremler ilk iki hafta sivilce problemini artırabilir. Ancak bu geçici bir durumdur. Söz konusu bu kremler güneş ışığında bozulduğu için mutlaka gece kullanılmalıdır. Azelaik asit, izotretinoin ve tretinoin içeren kremlerin kızarıklık, yanma hissi, pullanma gibi yan etkileri diğer kremlere göre daha fazladır. Bu kremlerin en konforlu kullanımı için gün aşırı kullanmaya başlanması, ince bir tabaka şeklinde sürülmesi, güneşli günlerde ek olarak gündüzleri güneş koruyucu krem kullanılması önerilmektedir.

  • Orta şiddetli akne: Doksisiklin veya azitromisin içeren antibiyotikli haplar doktorunuz tarafından reçete edilebilmektedir. Bu haplar cilt florasında yaşayan bakterilerin üremesine engel olarak iltihabi reaksiyonları baskılar.

Doksisiklin içeren haplar, yemek borusunu tahriş edebileceği için mutlaka bol su ile ve dik oturur olarak içilmelidir. İlaç alındıktan sonra 30 dakika yatılmamalıdır. Güneşe karşı cildi hassaslaştırabileceği için güneş banyosu, solaryum ve uzun süreli güneş maruziyetinden kaçınılmalıdır. İlaç kullanıldığı süre boyunca alkol kullanılmamalıdır. Bu hapların iyileştirme etkileri, genellikle tedavinin 4. haftasından sonra belirgin hale gelmektedir.

  • Şiddetli akne: Antibiyotikler veya izotretinoin içeren haplar kullanılabilmektedir. Izotretinoin içeren ilaçlar yağ bezlerinin salgısını baskılamaktadır. Böylece siyah ve beyaz noktaların oluşumunu ve ortamdaki bakterilerin iltihabi reaksiyon yapmasını engeller.

Sivilce Tedavisi Süresi Ne Kadardır?

Akne tedavisinin süresi hastaya göre değişmekle birlikte genellikle en az 4 – 6 aydır. İlacın erken bırakılması ve düşük dozlarda ilaç kullanımı nüks ihtimalini artırmaktadır. Bu nedenle dermatoloğunuza danışmadan ilacı kesmemeniz gerekmektedir.

Izotretinoin İçeren Hapları Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyim?

Söz konusu hapları kullanırken dikkat etmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir:

  • Izotretinoin içeren haplar teratojenik etkiye sahip ilaç kategorisindedir. Yani ilacın hamilelik sırasında kullanılması durumunda o hamilelikten doğacak bebeğin zarar görme ihtimali vardır. Bu nedenle tedaviden bir ay önce, tedavi boyunca ve tedaviden bir ay sonrasına kadar gebe kalınmamalıdır! Bunun dışındaki zamanlarda gebelik açısından risk oluşturmaz.
  • Izotretinoin içeren ilaçların kullanımı kısırlık yapmaz. Bu tür yanlış söylemleri dikkate almayınız. Söz konusu bu hapları kullanan hastalar, tedavi başında ve tedavi süresince dermatolog tarafından izlenmeli ve önerildiği zamanlarda kan testleri yapılmalıdır.
  • Kan yağlarında ve karaciğer enzimlerinde artış yapabildiği için düzenli aralıklarla kan tahlilleri yapılmaktadır. Söz konusu yükselmeler ilacın kesilmesiyle gerilemektedir.
  • Kan bağışı yapılan kişinin gebe olma ihtimali de olduğu için ilacın kullanıldığı süre ve 1 ay sonrasına kadar kan bağışı yapılmamalıdır.
  • Tedavi süresince alkol kullanılmamalıdır. Tetrasiklin grubu antibiyotikler ve A vitamini içeren ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır. Tedavi süresince dışarıdan kullanmanız gereken vitaminler dahil olmak üzere tüm ilaçlar dermatoloğa danışmadan kullanılmamalıdır.
  • Eklem ve kaslarda ağrı görülebilmektedir. Doktorunuz gerekli gördüğü durumlarda ağrı kesici önerebilmektedir.
  • İlacın kullanıldığı dönemde saç dökülmeleri olabilmektedir. Bu saç dökülmeleri genellikle kalıcı değildir. Tedavinin ilerleyen dönemlerinde veya tedavi kesilince düzelmektedir.

Rutin muayeneler dışında beklenmeyen etkilerde mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Izotretinoin İçeren Hapları Kullanırken Nasıl Cilt Bakımı Yapmalıyım?

Izotretinoin içeren haplar yağ bezlerinin salgısını azalttığı için ilaca bağlı deri kuruluğu ve özellikle dudak kuruluğu sorun olmaktadır. Ancak bu etkiler ilacın kesilmesinden sonra düzelmektedir. Akne tedavisi süresince banyodan sonra tüm vücudu nemlendirmek, gün içinde belli aralıklarla dudak nemlendiricileri, yüz nemlendiricileri kullanmak bu istenmeyen etkileri en aza indirecektir. Nemlendirici kullanmak yerine dudakları yalamak ve ıslatmak sorunu daha da artırır, kuruluğu şiddetlendirir. Mukozalarda da kuruluk yapabildiği için burun kanaması ve göz kuruluğu görülebilmektedir. Gözde yanma, batma hissi, kızarıklık, akıntı varsa mutlaka göz doktoruna başvurunuz. Gözdeki kuruluk yapay gözyaşı damlaları kullanımıyla azaltılabilmektedir.

Güneş banyosu, solaryum, aşırı güneşte kalınması önerilmemektedir. Çünkü hem cilt kuruluğunu artırır hem ciltte kızarıklık gelişimine yol açabilir. Bu nedenle güneş koruyucu krem kullanımı önerilmektedir.

Cildi tahriş edebilecek evde uygulanan peelingler, tonikler önerilmemektedir. Cildi tahriş etmeyecek makyajın yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Lazer epilasyon, lazerle leke tedavisi, kimyasal peelingler tedavi boyunca dermatoloğunuzun uygun gördüğü dozlar ve cihazlarla uygulanabilmektedir. Fakat wax ve ağda ile yapılan epilasyon önerilmemektedir. Büyük cerrahi operasyonlar genellikle tedavi sırasında önerilmemektedir.

Öneriler

Sivilce problemini azaltmak için deri bakım önerileri aşağıdaki gibidir:

  • Yüzünüzü günde 2 kez ve terledikten sonra yıkayın.
  • Yüzünüze nazik bir temizleyiciyi parmak uçlarıyla uygulayın.
  • Ovalamak akneleri kötüleştirebileceği için ovalamaktan kaçının.
  • Yüzünüzü ılık su ile durulayın.
  • Derinizin kendiliğinden iyileşmesine izin verin. Eğer aknelerle uğraşırsanız iyileşmeleri uzun süre alır ve iz bırakma riski artar.
  • Güneşten ve bronzlaşmaktan kaçının.
  • Eğer akneleriniz size sıkıntı veriyorsa, kullandığınız ürünler işe yaramıyorsa, akneleriniz iz ve koyu renk bırakarak iyileşiyorsa bir dermatoloğa başvurun.
  • Ayrıca akne tedavisi sırasında izlerin tedavisi için dermatologlar lazer, altın iğne gibi yöntemler uygulayabilmektedir. Bu yöntemler hakkında bilgi almak için dermatoloğunuza başvurabilirsiniz.