Ben haritalaması ve benlerin takibi 1.880 kere okundu.

Ben haritalaması, koyu renkli lezyonlara tanı konulmasını sağlayan ve cilt kanserinde erken teşhis için oldukça önemli olan bir yöntemdir.
post

Cilt kanserinin belirtisi cilt üzerinde meydana gelen değişimlerdir. Bu nedenle cilt üzerinde oluşan ben, lezyon, yumru, leke gibi oluşumların mutlaka takibi yapılmalıdır. Bu nedenle ben haritalaması erken teşhis için oldukça önemlidir. Çünkü cilt kanserinde erken teşhis tedavi başarısını arttırmaktadır.

BEN (NEVÜS) NEDİR?

ben nevüs nedir“Ben” yani tıbbi adıyla nevüs, derimize renk veren melanosit adındaki hücrelerin düzenli çoğalmasıyla oluşan iyi huylu lezyonlara verilen isimdir. Ten renginden siyaha kadar değişik renklerde olabilmektedir. Çocukluk çağından geç ergenlik dönemine kadar sayıları artar. Ayrıca 20’li yaşlarda sıklıkla maksimum sayıya ulaşır.

 

Ben haritalaması ile benlerin takibinin yapılması oldukça önemlidir.

MELANOM NEDİR?

Melanom geç yakalandığında oldukça ölümcül olan bir deri kanseri türüdür. Melanositlerin düzensiz ve kontrolsüz olarak çoğalması nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda görülme sıklığı oldukça artmıştır. Ayrıca genç hastalarda görülen en sık kanser türleri arasındadır.

Melanom erken evrelerde yakalanabilirse yalnızca cerrahi olarak çıkartılarak tedavi edilebilmektedir. Hastalarda 5 yıllık sağ kalım oranı %98-99’lardadır. İleri evrede yakalanan melanomların lenf bezlerine ve iç organlara yayılma ihtimali daha yüksektir. Bu nedenle erken teşhis edilmediği zamanlarda ölümcül olabilmektedir. Ben haritalaması bu noktada oldukça önemli bir yere sahiptir.

Melanomun erken tanınması ve bu açıdan hasta farkındalığı uyandırmak hayati önem taşımaktadır. Melanom geliştirme ihtimali normal topluma göre daha yüksek olan bazı riskli bireylerin ben haritalaması yöntemiyle uzman dermatologlar tarafından takip edilmesi önerilmektedir. 

BEN HARİTALAMASI NEDİR?

ben haritalaması nedirHalk arasında ben haritalaması olarak bilinen yöntem; total vücut fotoğraflaması ve bilgisayarlı dijital dermatoskopinin bir arada kullanılmasıyla yapılmaktadır.

Dermatoskopi, özel ışıklandırması olan cilt büyütecidir. Deri üzerindeki özellikle koyu renkli lezyonlara tanı koymakta oldukça yararlıdır. Dolayısıyla gözle görülemeyecek kadar ufak değişiklikleri ve yapısal özellikleri görünür kıldığından melanomun erken tanısı için vazgeçilmezdir. Dermatoloji uzmanları dermoskop kullanımıyla ilgili özel eğitim alır ve riskli ben ve cilt oluşumlarını dermoskopik muayeneyle tanı koyar.

BEN HARİTALAMASI NASIL YAPILIR?

Ben haritalaması için kişilerin özel bir odada vücutlarının çeşitli açılardan dijital fotoğraflamaları yapılmaktadır. Daha sonrasında hastanın benleri dermatoskopi adındaki cihazla tek tek incelenerek fotoğraflanmaktadır. Bu benler klinik olarak çekilen vücut fotoğrafları üzerindeki benlerle eşleştirilir ve hastaların ben haritası çıkartılmış olur. Hastaların vücut fotoğrafları ve benlerin dermatoskopik fotoğrafları cihazın özel hafızasında kaydedilmektedir. Muayene sırasında melanom açısından şüphe oluşturan lezyonlar doktor tarafından cerrahi olarak çıkarılır.. Bunun dışındaki benler, risk durumuna göre belirli aralıklarla (sıklıkla 6 ay-1 yıl) takip edilir. Kontrollerde hastaların benlerinin dermatoskopik fotoğraflaması yenilenir ve öncekilerle karşılaştırılarak şüpheli bir değişimin olup olmadığı kontrol edilir. Aynı zamanda, vücut fotoğraflarına bakılarak yeni oluşan bir lezyonun olup olmadığı kontrol edilmektedir.

Bu iki yöntemin birlikte kullanılması oldukça önemlidir çünkü melanomların yaklaşık 1/3’ü önceden var olan bir benin zamanla kötüye dönmesiyle oluşurken, 2/3’ü daha önce lezyon olmayan normal deri üzerinde gelişir.

BEN HARİTALAMASI KİMLERE YAPILMAKTADIR?

ben haritalaması kimlere yapılırBen haritalaması yöntemi oldukça detaylı olduğu için herkese değil, deri kanseri açısından riskli kişilere önerilmektedir. Dolayısıyla risk grubu dışında kalan kişilerin el dermatoskopu ile yılda bir kez ayrıntılı dermatolojik muayenesinin yapılması yeterlidir.  İlk dermatolojik muayenenizden sonra dermatoloğunuz ben haritalaması için uygun bir aday olup olmadığınızı belirleyecektir.

BEN HARİTALAMASI İÇİN KİMLER RİSK GRUBUDUR? KİMLERE ÖNERİLİR?

  • Ailesinde deri kanseri öyküsü olan hastalar,
  • Kendisinde deri kanseri olan hastalar,
  • Vücudunda çok sayıda beni olan kişiler ( >100),
  • Vücudunda az sayıda da olsa büyük ve atipik görünümlü benleri olan kişiler,
  • Açık tenli ve çok sayıda güneş yanığı öyküsü olan kişiler,
  • Belirgin güneş hasarı bulguları olan kişiler (vücutta çok sayıda güneş lekesi vb lezyonlar).