Kontakt Dermatit (Egzama) 5.987 kere okundu.

Kontakt dermatit bir diğer adıyla egzama, tahrişe neden olan ya da alerjen maddelerle temas sonucu ortaya çıkan cilt hastalığıdır.
post

Çoğu kişi yaşamının bir döneminde kontakt dermatit yani egzamanın rahatsız eden kaşıntısıyla karşı karşıya kalmaktadır. Farklı sebeplere bağlı olarak gelişen egzama farklı belirtiler ortaya çıkarmaktadır. Aynı zamanda çeşitli durumlarda ortaya çıktığı için farklı gruplara ayrılmaktadır.

egzama nedirKONTAKT DERMATİT NEDİR?

Kontakt dermatit (ekzema, egzema, egzama) tahriş edici ya da alerjen maddelerle temas sonucu gelişen ve ciltte kızarıklığa, kabuklanmaya, kaşıntıya yol açan bir cilt hastalığıdır. Başlıca iki farklı çeşitte karşımıza çıkar.

 

 

KONTAKT DERMATİT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Egzama çeşitleri başlıca irritan ve alerjik kontakt dermatit olarak iki gruba ayrılmaktadır.

  • İritan Kontakt Dermatit: Sıklıkla irritan maddelere (deterjan, çamaşır suyu, sabun, kolonya, temizleyiciler vb.) karşı gelişmektedir.
  • Allerjik Kontakt Dermatit: Duyarlanmış kişilerde alerjenlere bağlı olarak (metal, parfüm, boyalar vb.) gelişir.

KONTAKT DERMATİT BULGULARI

Egzama bulguları çeşitlerine göre farklılık göstermektedir.

İritan Kontakt Dermatit Ne Gibi Bulgular Verir?

İritan maddeler genellikle ellere temas ettiğinden en sık ellerde görülü. Ancak irritan maddenin (deterjan, çamaşır suyu, sabun, parfüm, kolonya, temizleyiciler vb.)  temas ettiği herhangi bir yerde de oluşabilmektedir. Bulgular sıklıkla temastan hemen sonra ortaya çıkar. Cilt kurur ve çatlar, ağrı ve yanma hissi gelişir, hassaslaşır. Bazen kaşınabilmekte ve hatta kanayabilmektedir.

Allerjik Kontakt Dermatit Ne Gibi Bulgular Verir?

Allerjen maddeyle temas yerinde daha yoğun izlenen ancak bu bölgenin dışına da yayılabilen, şiddetli kaşıntının ön planda olduğu ciltte kızarıklık ve su toplayan kabarcıklar şeklinde kendini gösterir.  Yanma ve iğnelenme hissi sıklıkla eşlik eder ama kaşıntı kadar baskın değildir. Mesleksel egzamalar genelde bu gruba girer, sağlık çalışanlarında oluşan lateks alerjisi, çimento işçilerindeki temas alanındaki alerjiler veya kuaförlerde görülen saç boyası alerjisi buna örnektir.

KONTAKT DERMATİT TANISI NASIL KONUR?

Doktorunuz egzama tanısında öncelikle muayene bulgularınızı değerlendirir. Aynı zamanda kızarıklığa sebep olan maddeleri ve alışkanlıklarınızı sorgulayabilmektedir. Bu aşamada hastanın doktora vereceği bilgiler çok önemlidir. Örneğin; mesleğiniz, hobileriniz, kullanmakta olduğunuz ilaçlar, kozmetikler, kolonya, sabun gibi tahriş edici ürünlerin kullanımı, çeşitli bitkilerin teması ile ilgili bilgileri doktorunuzla paylaşmanız büyük önem taşır.

Yama testi nedir? Nasıl uygulanır?

Doktorunuz egzama sebeplerinden olan alerjik egzemadan şüphelenirse yama testi yapmayı önerebilmektedir. Yama testi, deriye temas yoluyla alerjik reaksiyona yol açabilen maddelerin çoğunu tespit edebilen güvenli ve etkili bir testtir. Sırta ya da ön kola yama testleri bant yardımıyla yapıştırılmaktadır.

Hastalardan test sonuçlanana kadar banyo yapmamaları, terlemeye yol açabilecek egzersiz yapmamaları istenir. 48. saatte bantlar açılır ve ilk değerlendirme yapılır. Ayrıca 96. saatte gelişebilecek geç reaksiyonlar açısından ikinci bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmenin ardından test sonuçlanmaktadır.

KONTAKT DERMATİT SEBEPLERİ

egzama tipleriEgzama çeşitleri başlıca iki farklı grupta toplandığı için sebepleri de ayrı olarak ele alınmalıdır.

İrritan Kontakt Dermatit Nedir? Kimlerde Gelişir?

Egzama rahatsızlığının en sık görülen tipidir. Cildin tahrişine bağlı oluşur. Tahriş edici maddenin yeteri kadar uzun süre cilde teması sonucu herhangi bir kişide gerçekleşebilmektedir.

Bebek bezi dermatiti, asit yanığı, elin suyla sık teması sonucu kuruması ve kızarıklık gelişmesi, dudak yalamaya bağlı ağız çevresinde gelişebilecek kızarıklıklar sık görülen bazı kontakt dermatit örnekleridir. Su, yiyecek, sabun gibi maddelere aşırı maruziyet ya da pil, ağartıcı gibi daha toksik maddelere kısa süreli maruziyet kontakt dermatite yol açabilmektedir.

Kuaförler, hemşireler, temizlikle uğraşan kişiler kontakt dermatit için riskli meslek gruplarıdır.

Alerjik Kontakt Dermatit Nedir? Kimlerde Gelişir?

Cilde temas eden maddeye karşı gelişen alerjik reaksiyondur. Bulgular hemen ortaya çıkmaz, cildin reaksiyon göstermesi için en az birkaç saat geçmesi gereklidir. Eğer allerjen maddeye ilk kez temastan sonra alerjik reaksiyon gelişmişse bulguların ortaya çıkması birkaç haftayı bulur. Alerjen maddeler çok sayıda olmakla birlikte sıklıkla nikel, krom gibi metaller, parfümler, lâteks (eldiven) gibi maddelere bağlı gelişir.

KONTAKT DERMATİT TEDAVİSİ

Kontakt dermatit nasıl tedavi edilir?

1-Etkeni uzaklaştır. 

Tahrişe veya alerjiye sebep olan maddenin tekrarlayan temaslarının engellenmesi önemlidir. Temas edilen madde bol su ile yıkanarak ciltten uzaklaştırılmalıdır.

2-Nemlendiriciler

Nemlendiriciler cilt bariyerini yeniden yapılandırır ve onarıma yardımcı olur.

3-Kortikosteroidler 

Ekzemanın başlıca ilaç tedavisini oluşturmaktadır. Kontakt dermatit tedavisinde topikal steroid formların (krem, pomad) sıklıkla kısa süreli kullanımları önerilmektedir.. Şiddetli reaksiyonlarda doktorunuz sistemik kortikosteroid (ağız yoluyla ya da intramuskuler) tedavi önerebilmektedir. Bu grup ilaçların doktor kontrolünde kullanılmaları gerekmektedir.

4-Antihistaminikler

 Kaşıntıyı azaltır ve alerjik reaksiyonu baskılar.

KONTAKT DERMATİT İÇİN ÖNERİLER

egzama için önerilerNelere dikkat edilmeli?

El yıkama: Ellerinizi ılık su ile yıkayın. Boya ve parfüm içermeyen kalıp sabunlar kullanın. Ellerinizi suda uzun süre tutmayın ve çok sık (10 kereden fazla) yıkamayın. Sıvı sabun ve ıslak mendil kullanmayın.

Nemlendirici kullanımı:  Ellerinizi yıkadıktan sonra yumuşak bir havlu ile kurulayın ve hemen sonrasında nemlendirin. Gün içerisinde bolca nemlendirici krem kullanın ve sıkça tekrarlayın. Gece yatmadan önce ellerinize kokusuz saf vazelin sürün. Elleriniz çok kuru ise ve çatlaklar oluştuysa kremi sürdükten sonra poşet eldiven giymeniz ellerinizi yumuşatacaktır.  Aynı zamanda bu durum için yoğun pomat nemlendiriciler çok daha uygundur. Gün içerisinde 2-3 kez uygulama yeterlidir.

Kontakt Dermatit İçin Koruyucu önlemler

  • Ellerde tahrişe neden olabilecek deterjan ve temizleyici maddelerle temas etmekten kaçının. Kullanmadan önce mutlaka koruyucu eldiven kullanın.
  • Domates, portakal, limon gibi asidik yiyeceklerle ellerin doğrudan teması engelleyin.
  • İş yaparken ve ellerinizi yıkarken yüzüklerin çıkarılması ile yüzüklerin altında kalabilecek tahriş edici maddelerden korunabilirsiniz.
  • Kaşımaktan kaçının. Eğer kendinizi kaşımaktan alamıyorsanız üzerini yara bandı veya bandaj ile kapatın. Ayrıca tırnaklarınızı haftada 1 kere kesin.
  • Bariyer kremler, ellerinizi tahriş edici maddelere karşı korur.
  • Kaşıntınız arttığında soğuk, ıslak pansuman uygulayabilirsiniz. Elleriniz kabuklandığında üzerindeki kabukları kaldırmayın, bolca nemlendirici sürün.
  • İlacınızı ve nemlendiricinizi kullanırken önce ilacınızı sonra nemlendirici kremi uygulayın.