Sedef Hastalığı 904 kere okundu.
Cilt sağlığı, genel sağlığımızın önemli bir yansımasıdır ve bazı cilt sorunları, fiziksel rahatsızlığın yanı sıra duygusal ve psikolojik zorluklara da neden olabilmektedir. Sedef hastalığı, bu tür cilt sorunlarından bir tanesidir.
Sedef Hastalığı Nedir?
Psöriasis (sedef hastalığı), otoimmün bir cilt rahatsızlığıdır. Bağışıklık sistemi normalde zararlı mikroplarla savaşırken, sedef hastalığı olan kişilerde bağışıklık sistemi hatalı bir şekilde kendi cilt hücrelerine saldırır. Bu durum, hücrelerin hızla üretilip yüzeyde birikmesine ve kalın, pullu, kırmızı lezyonların oluşmasına neden olur.
Sedef Hastalığı Neden Olur?
Sedef hastalığının sebebi tamamen aydınlatılamamıştır. Interlökin dediğimiz bağışıklık sistemindeki bazı habercilerin bozukluğuna bağlı olarak normalde 28 gün içinde yenilenen cilt hücrelerinin daha hızlı çoğalarak cildin kalınlaşma durumudur.
Genetik faktörler ön planda suçlanmaktadır. Ayrıca stres, sağlıksız beslenme gibi çevresel etkenlerin de hastalığı tetiklediği bilinmektedir.
Belirtiler ve Bulgular Nelerdir?
Sedef hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Ancak en yaygın görülen belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Kızarıklık ve Pullanma: Cilt yüzeyinde kırmızı lekeler ve üzerinde beyaz gümüşi pulların oluşumu tipiktir.
- Kaşıntı ve Yanma: Sedef lezyonları sıklıkla kaşıntıya ve hatta bazen ağrılı olabilen bir yanmaya neden olabilmektedir.
- Tırnak Değişiklikleri: Sedef hastalığı tırnaklarda kalınlaşma, çukurlaşma veya sararma gibi değişikliklere neden olabilmektedir.
- Eklemlerde Şişlik ve Ağrı: Psöriyatik artrit denilen durumda, sedef hastalığı eklem iltihabına ve ağrısına yol açabilmektedir.
Sedef Hastalığını Alevlendiren Durumlar Nelerdir?
Stres, uykusuzluk, sağlıksız beslenme, obezite gibi durumların hastalığı alevlendirebildiği bilinmektedir. Ancak her alevlenme bu durumlara bağlı değildir. Alevlenme ve remisyon (sakinleşme) dönemleri kişiden kişiye değişmektedir.
Sedef hastalarında, topluma göre diyabet (şeker hastalığı), obezite gelişme ihtimali daha yüksektir. Bu nedenle sedef hastalarının sağlıklı beslenmeye, düzenli egzersiz yapmaya ekstra dikkat etmesi gerekmektedir.
Sedef Hastalığı Bulaşıcı mıdır?
Hayır, psöriasis bulaşıcı değildir.
Sedef Hastaları Deniz ve Havuza Girebilir mi?
Evet, sedef hastaları deniz veya havuza girebilmektedir. Sonrasında su ile durulanarak nemlendirici veya hekimlerinin önerdiği diğer kremleri uygulamaları önerilmektedir.
Güneşlenmek bazı sedef hastalarına iyi gelebilir. Ancak güneş yanıklarından kaçınılmalı, güneşin dik olduğu saatlerde güneşlenilmemelidir. Çünkü bu durum cilt kanseri, güneş yanığı vb. riskleri artıracaktır.
Güneş yanığı gelişirse yanık alanlarında sedef lezyonları gelişebilmektedir. Bu durumun adı Köbner fenomenidir. Köbner fenomeni travmaya uğrayan alanda yeni sedef lezyonun ortaya çıkmasıdır.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Sedef hastalığının tedavisinde birçok farklı tedavi metodu uygulanmaktadır. Tedavi; sedefin tipi, yaygınlığı, hastanın ek hastalıkları gibi birçok faktöre bağlı olarak dermatoloji uzmanı tarafından, hastanın istekleri de göz önüne alınarak belirlenmektedir.
Sadece diz ve dirsek gibi sınırlı bölgelerde olan hastalık kremlerle tedavi edilebilirken, daha yaygın ve dirençli hastalıklar için haplar veya biyolojik ajanlar denilen iğne tedavileri uygulanmaktadır. Psöriasis tedavisi son yıllarda oldukça çeşitlenmiş, gelişmiş ve başarıyla uygulanmaktadır.
Biyolojik tedaviler 3. Basamak hastanelerde, üniversitelerde ve eğitim araştırma hastanelerinde uygulanmaktadır. Hastalar takip altında tutulduğu müddetçe güvenle uygulanmaktadır.
Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:
- Krem ve Losyonlar: Topikal tedaviler, sedef lezyonlarını tedavi etmek ve cildi yumuşatmak için kullanılmaktadır.
- Işık Tedavisi (Fototerapi): Özellikle ultraviyole B (UVB) ışınları kullanılarak gerçekleştirilen bu tedavi, cilt hücrelerinin büyümesini yavaşlatmada etkili olabilmektedir.
- Sistemik Tedaviler: Ağız yoluyla alınan veya enjeksiyonla verilen ilaçlar, vücutta yer alan bağışıklık tepkisini baskılayarak sedef hastalığı semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olabilmektedir.
Psöriasis mutlaka uzman dermatoloji hekimlerince tedavi edilmelidir. Tedavi altında olan sedef hastalığının bile nüks etme riski vardır. Sedef hastalığı hayat boyu alevlenmeler ve sönümlenmelerle giden kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Takip ve gereğinde doğru tedaviler uygulandıkça baskılanabilir ve sedefsiz bir yaşam sürdürülebilir.
