Lupus hastalığı (Kelebek hastalığı) 2.706 kere okundu.

Lupus, sistemik inflamasyona neden olabilen kronik bir otoimmün hastalıktır. Bununla birlikte, çoğunlukla yerel bir hastalıktır ve bu nedenle her zaman sistemik değildir. Bir otoimmün hastalık, vücudunuzun kendi bağışıklık sisteminin, kendi hücrelerinin iltihaplanmasından ve parçalanmasından sorumlu olduğu bir hastalıktır. Lupuslu birçok insan hafif derecede kelebek hastalığı yaşar. Ancak uygun tedavi olmadan çok ciddi hale gelebilir. Şu anda bilinen bir tedavi yoktur. Bu nedenle tedavinin odak noktası semptomları hafifletmek ve iltihabı azaltmaktır.

Lupus Nedir?

Lupus, otoimmün bir hastalık olarak sınıflandırılan ve vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına karşı saldırıda bulunması sonucu ortaya çıkan bir sağlık durumudur. Bağışıklık sistemi normalde yabancı maddelere karşı savaşan bir mekanizma iken, lupuslu hastalarda bu sistem yanlışlıkla kendi hücrelerine ve dokularına saldırır.

Lupus Tipleri Nelerdir?

Sağlık uzmanları genellikle dört tür sınıflandırmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

Sistemik Lupus Eritematoz (SLE): Sistemik lupus eritematozus, lupusun en yaygın türüdür.

Deri Lupus: Bu tür genellikle cildinizle sınırlıdır. Döküntülere ve skarlı kalıcı lezyonlara neden olabilir. Ayrıca ciltte renk değişikliği, yara izi ve saç dökülmesine de neden olabilmektedir. 

Yenidoğan Lupusu: Bu durum son derece nadirdir ve anneleri belirli otoimmün antikorlara sahip bebekleri etkilemektedir. Bu otoimmün antikorlar, plasenta yoluyla anneden fetüse iletilmektedir.

İlaç Kaynaklı Lupus: Bazı reçeteli ilaçların kullanımı ilaca bağlı lupusa (DIL) yol açabilmektedir. DIL ilerlemesine neden olabilecek birçok ilaç vardır. Bazı örnekler: 

• Terbinafin ve pirazinamid (bir tüberküloz ilacı) gibi antimikrobiyaller
• Fenitoin (Dilantin) ve valproat gibi antikonvülsan ilaçlar
• Kinidin ve prokainamid gibi aritmi ilaçları
• Timolol (Timoptic, Istlol) ve hidroksizin gibi yüksek tansiyon ilaçları
• İnfliximab (Remicade) ve etanercept (Enbrel) gibi anti-TNF-alfa ajanları olarak adlandırılan biyolojikler

Lupus Neden Olur?

Sağlık uzmanları, lupusa neyin neden olduğunu tam olarak bilmese de bunun altta yatan birçok faktörün bir kombinasyonu olabileceğini düşünmektedir. Bu faktörler aşağıdaki gibidir: 

• İlaçlar: Hidralazin, prokainamid ve kinidin gibi belirli ilaçların uzun süreli kullanımı, ilaca bağlı lupus eritematozus (DIL) olarak bilinen bir kelebek hastalığı formuna neden olmakla ilişkilendirilmiştir. 
• Çevre: Sigara, stres ve silika tozu gibi toksinlere maruz kalmak.
• Hormonlar: Bazı araştırmalar artan östrojen hormonunun lupusa katkı sağlayabileceğini öne sürmektedir.
• Genetik: Lupus ile ilişkili 50’den fazla gen tanımlanmıştır. Ayrıca ailede kelebek hastalığı öyküsü bulunması bu durumu yaşama açısından daha yüksek riske sokabilmektedir.

Lupusun Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı gruplar lupusun ilerleme riskini yükseltebilmektedir. Risk faktörleri aşağıdaki gibidir:

• Cinsiyet: Kadınların, erkeklere göre lupus oluşturması daha olasıdır. Fakat erkeklerde hastalık daha şiddetli ortaya çıkabilmektedir.
• Aile öyküsü: Aile öyküsünde kelebek hastalığı geçmişine sahip olmak, durumu geliştirme riskinizin daha yüksek olduğu anlamına gelmektedir.
• Yaş: Her yaşta oluşabilmektedir. Çoğunlukla 15 ile 44 yaş arasındaki kişilerde teşhis edilmektedir.

Kelebek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler herkeste farklı görülmektedir. Kalıcı, aniden kaybolan, ara sıra parlama olabilmektedir.

İki lupus vakası da aynı olmasa da en yaygın semptom ve belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Yüksek ateş
• Yorgunluk
• Konfüzyon (Bilinç bulanıklığı)
• Deri lezyonları
• Vücut ağrıları
• Eklem ağrıları
• Nefes darlığı
• Hafıza kaybı
• Yüzdeki kelebek döküntüsü dahil olmak üzere döküntüler
• Göğüs ağrısına neden olabilen perikardit ve plörit
• Kronik kuru gözler 
• Ağız kuruluğu olan Sjögren sendromu
• Baş ağrısı

Lupus Tedavisi 

Ciltte görülen lupus hastalığı genellikle kremler ve haplarla tedavi edilmektedir. Tedavide amaç iz kalmasını engellemek ve eğer saç tutulumu varsa, bu bölgede gelişebilecek kalıcı saç kaybını engellemektir.

• Tedavide birinci basamakta genellikle topikal steroidler verilmektedir. Topikal steroidleri dermatoloji uzmanınızın reçete ettiği doz ve sürede kullanmanız gerekmektedir. Çünkü kontrolsüz kullanımı; deride incelmeye, stria dediğimiz çatlakların oluşumuna, deride kızarıklığa, damarlanma artışına ve kıllanma artışına neden olabilmektedir.
• İkinci basamakta anti-malaryaller kullanılmaktadır.
• Topikal steroidlere ek olarak topikal kalsinörin inhibitörleri kullanılabilmektedir.
• Tüm bu tedavilerden fayda görülmezse veya hastalık şiddetli ise metotreksat, siklosporin, mikofenolat mofetil gibi immün sistem baskılayıcı ajanların kullanımı gerekebilmektedir.