El ayak ağız hastalığı 5.191 kere okundu.
El, ayak, ağız hastalığı çocuklarda en sık görülen viral enfeksiyonlardan biridir. Genellikle Coxsackie A16 virüsüne veya Enterovirüs 71'e bağlıdır. Adından da anlaşılacağı gibi en sık el, ayak ve ağız bölgesinde ortaya çıkmaktadır. Ancak bazen döküntüler yüz, bacaklar, kollar ve kasıklarda da görülebilmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığı Nedir?
El ayak ağız hastalığı genellikle çocukluk çağında görülen virüs kaynaklı bulaşıcı bir hastalıktır. 5 yaşın altındaki çocuklarda gelişmektedir. 7 – 10 gün içinde iz bırakmadan kendi kendine iyileşmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığının Nedeni Nedir?
El ayak ağız hastalığı bulaşıcı bir hastalıktır. Birkaç çeşit virüs bu hastalığa neden olabilmektedir. Ancak ortaya çıkan bulgular aynıdır.
El ayak hastalığı geçiren kişi, neden olan virüse karşı bir bağışıklık geliştirmektedir. Ancak bu hastalığa neden olan birkaç çeşit virüs olduğu için farklı bir virüs nedeniyle hastalık tekrar geçirilebilmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Hastalık genellikle hafif seyretmektedir. El ayak ağız hastalığına yakalanan bir çocukta avuç içi ve ayak tabanlarında kızarıklıklar gelişmektedir. Bu kızarıklıklar hızla şişlik ve içi sıvı dolu kabarıklıklara dönüşmektedir.
Çocuklarda çoğu belirti 7 – 10 gün içinde ortadan kalkmaktadır. Ancak 2 yaşından küçüklerde hastalık daha uzun sürebilmektedir.
Bu dönem içinde;
1 – 2. Gün: Hafif ateş, boğaz ağrısı, mide ağrısı, iştahsızlık gibi belirtilerin bir veya daha fazlası
3 – 7. Gün: Diğer semptomların kaybolmasıyla ağız yaraları, el – ayak veya her ikisinde de kaşıntılı döküntü, boyunda büyümüş lenf nodları görülebilir.
Bazı çocuklarda bu belirtilerin hepsi gelişebilmektedir. Ancak genellikle sadece birkaç tanesi gelişmektedir.
Ağrılı ağız yaraları çocuklarda sıvı alımını azaltabilmektedir. Bu da dehidratasyona yani vücudun susuz kalmasına neden olabilmektedir. Böyle bir durumda çocuk doktorunuza başvurulması gerekmektedir.
Nasıl Bulaşır?
Hastalık virüsle enfekte kişiden diğerine yayılmaktadır. Virüs bulaşmış kişiye yakın temasla, enfekte tükürük, mukus ve dışkı partiküllerinin yutulması veya solunması, enfekte kişilerdeki içi sıvı dolu kabarcıkların içindeki sıvıya dokunulması ve oyuncak gibi virüsle kontamine bir eşyaya dokunulması ile hastalık bulaşmaktadır. Bakımsız bir yüzme havuzunda yüzerken su yutulması da enfekte dışkı parçacıklarının alınmasına neden olabilmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığına Yakalanan Biri Ne Kadar Süre Bulaştırıcıdır?
En fazla bulaştırıcılık virüse yakalanılan ilk haftadır. Çocuklar birbiriyle yakın temas halinde olduğu için virüse yakalanan bir çocuğun ateşi düşene ve yaraları iyileşene kadar evde tutulması önerilmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığına Kimler Yakalanır?
Bu hastalık yaygın bir çocukluk çağı hastalığıdır. Hastalığa bebeklerin ve 5 yaşından küçük çocukların yakalanma olasılığı en yüksektir. Zamanla virüslere karşı bağışıklık geliştiği için bu yaştan sonra hastalığın görülme sıklığı azalmaktadır. Daha büyük çocuk ve erişkinlerde daha az görülmektedir.
Tanısı Nasıl Konulur?
Hastanın yaşı, ilişkili semptomlarla birlikte döküntüler ve ağız yaraları hastalığın tanısını koydurmaktadır. Nadiren laboratuvarda virüs tespiti için ağızdan sürüntü veya dışkı örneği alınması gerekebilmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığının Tedavisi Nedir?
Hastalık genellikle kendiliğinden 7 – 10 günde iyileşmektedir. Ağrı, kaşıntı gibi belirtileri rahatlatmak için semptomatik tedaviler verilebilmektedir.
Hastalığın bulgularını rahatlatmak için evde uygulanabilecekler ise aşağıdaki gibidir:
- Baharatlı ve asitli yiyecekler ağız yaralarını daha ağrılı hale getirebilmektedir. Bu nedenle bunlardan kaçınılması gerekmektedir.
- Sıcak ve ılık içecekler yaralardan kaynaklı acıyı artırabilmektedir. Bu nedenle soğuk içecekler içilmelidir.
- Ateş düşürülmelidir. Ancak bir çocuğa ateş düşürmek için aspirin verilmemelidir. Virüslerin neden olduğu bu gibi hastalıklarda aspirin vermek Reye sendromu dediğimiz karaciğer ve beyin hasarına yol açabilen ciddi bir duruma neden olabilmektedir. Çocuğun kilosuna göre uygun dozda asetaminofen güvenli ve etkilidir.
- Ağız yaralarından kaynaklı ağrıları hafifletmek için soğuk su içilmesi, erişkinlerde ise gargara ve spreylerin kullanılması etkili olabilmektedir.
Hastalık Ne Zaman İyileşir?
El ayak ağız hastalığı 7 – 10 gün içinde iz bırakmadan iyileşmektedir. Ancak nadiren daha ciddi hastalık gelişmektedir. Viral menenjit ve ensefalit gibi bu tür durumlarda şiddetli baş ağrısı görülmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığı Önlenebilir mi?
Şu an hastalığın aşısı yoktur. Ancak hastalığa yakalanma riski azaltılabilmektedir. El yıkama, birçok hastalıkta olduğu gibi bu hastalığa yakalanmayı da önlemektedir.
Ev halkından birinde el ayak ağız hastalığı gelişirse aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:
- Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
- Ellerinizi gözünüzden, burnunuzdan ve ağzınızdan uzak tutun. Hastalığa neden olan bir virüs kapı kolu, oyuncak veya başka bir yüzey üzerindeyse, yüzeye ve daha sonra yüzünüze dokunarak hastalığı alabilirsiniz. Virüs vücudunuza ağzınız, gözleriniz veya burnunuz yoluyla girebilmektedir.
- Enfekte kişilerle yakın temastan kaçının. Bu hastalık genellikle enfekte kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında yayılmaktadır. Enfekte kişiyle öpüşmeyin, sarılmayın, yiyecek paylaşmayın. Çoğu insan 7 ila 10 gün sonra artık bulaşıcı değildir.
- Tezgâhları, kapı kollarını ve insanların sık sık dokunduğu diğer yüzeyleri dezenfekte edin. Hastalığa neden olan virüs, enfekte bir yüzeye dokunulduğunda bir kişiden diğerine yayılabilmektedir. Tezgahların, kapı kollarının, oyuncakların ve diğer yüzeylerin dezenfekte edilmesi hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olabilmektedir.
