Zona Hastalığı (Gece Yanığı, Kuşak Hastalığı) 5.954 kere okundu.

Zona hastalığı; suçiçeği enfeksiyonu geçiren kişilerde ortaya çıkan, gece yanığı ya da kuşak hastalığı olarak bilinen bir hastalıktır.
post

Zona hastalığı, suçiçeği enfeksiyonu geçiren kişilerde ortaya çıkan bir hastalıktır. Gece yanığı ya da kuşak hastalığı olarak da bilinmektedir. Suçiçeği enfeksiyonu sırasında vücuda yayılan virüs, suçiçeği tamamen iyileştikten sonra sinir köklerinde inaktif olarak uyku durumuna geçebilmektedir. Tetikleyici durumların varlığında sinir hücrelerinde uyuyan bu virüs, üremeye başlar, aktifleşir ve zona hastalığını meydana getirir.

Zona Bulguları Nelerdir?

Gece yanığı (zona) bulguları aşağıdaki gibidir:

  • Vücudun her yerinde görülebilmekle beraber genellikle sırtta, kızarık zemin üzerinde bir araya toplanan içi su dolu kesecikler şeklinde görülmektedir.
  • Beraberinde ağrı, yanma, batma, uyuşma hissi meydana gelebilmektedir. Kaşıntı olabilir veya olmayabilir.
  • Hastalar genellikle deri bulguları görülmeden birkaç gün önce aynı bölgede uyuşma ve karıncalanma tarif ederler. 1 – 2 hafta içinde bu su kabarcıkları, önce içi sarımsı irinle dolu görünüm alır. Daha sonra açılır, üzeri kabuklu yaralara dönüşür ve devamında tamamen iyileşir. Fakat ağrı aylarca sürebilmektedir. Çok nadir de olsa kalıcı olabilmektedir.
  • Bir hastalığa veya ameliyata bağlı öngörülebilen fakat istenmeyen durumlara komplikasyon denir. Zona hastalığının en sık komplikasyonu mevcut yaraların tamamen iyileşmesine rağmen uzun süren ve dinmeyen ağrıdır. Bu durumda farklı tedaviler uygulanabilmektedir. Bu konuda doktorunuzdan bilgi almanız gerekmektedir.
  • Zonaya bağlı oluşan su dolu kabarcıkların veya bunların açılmasıyla oluşan yaraların enfeksiyonu görülebilmektedir. Bu durumda ağızdan veya sürme uygun antibiyotik tedavileri verilmektedir.
  • Diğer bir komplikasyon; zonanın göz tutulumudur. Bu çok ciddi bir durumdur. Çünkü körlüğe kadar gidebilmektedir. Yüzde ve saçlı deride görülen zona hastalığında gelişme ihtimali vardır. Bu nedenle yüzde gelişen hastalıkta genellikle rutin göz muayenesi yapılmaktadır.
  • Çok nadir olarak hastalığın tuttuğu bölgedeki sinirler kalıcı hasara uğrayabilir. Bunun sonucunda hastalık; his kayıpları, felçler, idrar veya dışkı yapamama, sağırlık, enfeksiyonun kafa içine yayılımı gibi komplikasyonlara neden olabilmektedir.
  • Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (çok yaşlı hastalar, kanser tedavisi görenler, AIDS hastaları) hastalık vücudun çok geniş alanlarını tutabilmektedir. Bu hastalar genellikle hastaneye yatırılarak tedavi ve takip edilmelidir.
  • Doktorunuzun muayenesi ile kolayca tanı konmaktadır. Doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda bu kabarcıkların içeriği mikroskopta incelenir. Nadir durumlarda virüsün varlığını tespit etmek amacıyla ek tetkikler istenebilmektedir.

Sebepleri Nelerdir?

Zonanın başlıca sebepleri aşağıdaki gibidir:

  • En önemli sebep vücut direncinde düşmedir. Yaşlılarda vücut direnci daha düşük olduğu için zona hastalığı daha sık görülür. Birden çok durum vücut direncinde düşmeye sebep olabilmektedir.
  • Stres, yorgunluk, yaralanmalar ve yanıklar en sık görülen sebeplerdir. Şiddetli hastalıkta vücut direncini düşüren sebepler ise kanserler, AIDS, kemoterapi ve radyoterapidir.

Zona Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?

Suçiçeği geçirmemiş kişilerin, zona hastalığına bağlı oluşan içi su dolu kabarcıklarla temas etmesi sonucu bulaşabilmektedir. Fakat bu kişilerde hastalık kendini zona olarak değil, suçiçeği olarak gösterecektir.

Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde (yaşlılar, kanser tedavisi alanlar, AIDS hastaları)  daha sık olmakla birlikte nadiren sağlıklı kişilerde de tekrarlayabilmektedir.

Zona Hastalığı Tedavisi

Sınırlı bir bölgede olan hastalık, tedavisiz iyileşebilmektedir. Tedavinin amacı ağrıyı ve komplikasyonların riskini azaltmaktır.

  • Antiviral ilaçlar (asiklovir, valasiklovir, brivudin) genellikle 1 hafta süreyle kullanılır. Ağrı için ağrı kesiciler, su kabarcıkları ve yaralar için pansumanlar ve antibiyotikli kremler kullanılmalıdır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, o kadar çok faydası olacaktır.
  • Antiviral ilaçlar genellikle tablet formunda ağız yoluyla alınmaktadır. Fakat bağışıklığı düşük kişilerde, yaygın hastalıkta, bazı komplikasyonların görülmesi durumunda damardan da verilebilmektedir.

Öneriler

Zona hastalığı için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

  • Su kabarcıklarının veya yaraların olduğu dönemde enfeksiyon riski olduğu için; ovalamadan ve tahrişten mümkün olduğunca uzak durarak banyo yapılmalıdır.
  • Banyo sonrasında doktorunuzun önerdiği pansuman veya kremleri kullanmak, enfeksiyon riskini azaltacaktır.